LỊCH SỬ VẬT LÝ TRỊ LIỆU PHỤC HỒI CHỨC NĂNG

Bệnh viện Phục hồi chức năng Trung ương
Ts Cầm Bá Thức

           Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng (VLTL-PHCN), là một chuyên khoa y học tập trung vào việc phòng ngừa, chẩn đoán, phục hồi chức năng và điều trị cho những bệnh nhân bị khiếm khuyết về chức năng do chấn thương, bệnh tật hoặc dị tật. Mặc dù đây là chuyên khoa là một tương đối trẻ (khởi đầu trong những năm đầu thế kỷ XX), nhưng nền tảng của nó bắt đầu từ trong thời cổ đại, có lịch sử phát triển qua nhiều nền văn hóa và ranh giới địa lý.
           Nguồn gốc: Từ "liệu pháp/therapy" xuất phát từ refua chữ Hebrew cổ (làm lành bệnh). Liệu pháp phục hồi, một thành phần thiết yếu của VLTL-PHCN có một lịch sử lâu dài. Hàng ngàn năm trước, thời Trung cổ người Trung Quốc đã dùng Cong Fu, một liệu pháp vận động để giảm đau; Thế kỷ thứ V trước công nguyên bác sĩ người Hy Lạp Herodicus đã đưa ra các bài tập thể dục để phòng và điều trị bệnh; Thế kỷ thứ II sau công nguyên bác sĩ La Mã Galen đã đưa ra biện pháp can thiệp để phục hồi chấn thương cho binh lính. Trong suốt thời Trung cổ, nhà Triết - Y học Maimonides nhấn mạnh nguyên tắc Talmudic, một thói quen rèn luyện sức khỏe, kể cả chế độ ăn uống, được coi là một tuyên ngôn đầu tiên về Y học dự phòng công bố giữa 1187-1190. Năm 1569 nhà Triết – Y học Mercurialis đã đề ra phương pháp luyện tập thể hình để phòng bệnh và nâng cao sức khỏe. Đến Thế kỷ XVIII, Niels Stenson khám phá các cơ chế sinh học vận động của con người và năm 1780 Joseph Clement Tissot một bác sĩ phẫu thuật cho rằng việc luyện tập giúp cho bệnh nhân hồi phục nhanh sau phẫu thuật. Trong thế kỷ XIX, các khái niệm về tái giáo dục thần kinh cơ đã được đề xuất bởi Fulgence Raymond (1844-1910).
        Ở Hoa Kỳ, Năm 1921 cựu tổng thống Hoa Kỳ Franklin Delano Roosevelt đã bị nhiễm vi rút bại liệt và liệt hai chi dưới, ông được phục hồi chức năng tại Warm Springs - Georgia, ở đó ông được áp dụng liệu pháp bơi trị liệu và tắm nắng, nhờ đó ông lấy lại sức mạnh của đôi chân và sức đề kháng thể chất. Ông là một người ủng hộ mạnh mẽ Y học phục hồi. Roosevelt mua bất động sản tại Warm Springs và biến nó thành Trung tâm phục hồi chức năng toàn diện để giúp đỡ những người bị bại liệt, giúp những bệnh nhân bai liệt độc lập trong sinh hoạt hàng ngày. Các dịch vụ được cung cấp bao gồm tắm nắng, bơi lội, tập thể dục, huấn luyện sử dụng dụng cụ chỉnh hình, tập luyện cơ bắp, mát xa, giải trí, hướng nghiệp và dạy nghề. Warm Springs – Georgia được coi là cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc phục hồi chức năng toàn diện đầu tiên ở Hoa Kỳ.
         Về đào tạo, Bộ môn Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng được thành lập đầu tiên bởi Tiến sĩ Frank Krusen tại Trường Y Đại học Temple năm 1929. Trong sự nghiệp hành nghề của mình ông thấy rất rõ tầm quan trọng của Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng kết hợp với kỳ nghỉ dưỡng kéo dài tại một viện điều dưỡng ở những bệnh nhân sau phẫu thuật cắt phổi do lao. Ông cho rằng cần phải nghiên cứu ứng dụng các phương pháp vật lý và các kỹ thuật phục hồi, đưa nó trở thành chuyên ngành Y khoa với một cơ sở khoa học vững chắc và đào tạo cho các thầy thuốc. Tại Trung tâm Y khoa Mayo (Hoa Kỳ), Krusen nghiên cứu tác dụng của tập luyện và các phương thức vật lý như điện, nhiệt, sóng ngắn và bức xạ tia cực tím trên bệnh nhân khuyết tật, binh lính bị đau lưng và các biến chứng sau phẫu thuật cơ xương. Năm 1941, Tiến sĩ Krusen xuất bản cuốn Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng và ông tự xưng danh là "Bác sĩ lý liệu pháp/Physian".
        Trong giai đoạn giữa và cuối thể kỷ thứ XX, có sự cải tiến mạnh mẽ trong chăm sóc y tế, bao gồm cả việc sử dụng kháng sinh nhờ đó mà đã cứu được mạng sống của nhiều thương bệnh binh trong Thế chiến II, nhiều binh lính tàn tật trở về nhà và cần được chăm sóc phục hồi chức năng. Ở giai đoạn này Lugwig Guttmann (Anh) và George Bedbrook (Hoa Kỳ) đã đề ra các kỹ thuật chăm sóc và phục hồi chức năng cho bệnh nhân tổn thương tủy sống;
        Ngày nay các bệnh lý thần kinh, cơ xương khớp và chấn thương hoặc bệnh tật ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của bệnh nhân; chẩn đoán và điều trị đau; phục hồi tối đa chức năng bị mất sau chấn thương, bệnh tật hoặc cải thiện môi trường sống; điều trị toàn diện con người; việc này được thực hiện bởi một nhóm làm việc đa chuyên ngành gồm bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên như vật lý trị liệu, ngôn ngữ và nuốt, hoạt động trị liệu, chỉnh hình, thể thao, tâm lý, tư vấn đồng đẳng..v.v..., cung cấp các phương pháp điều trị không phẫu thuật, giải thích các vấn đề y tế và kế hoạch điều trị cũng như phòng ngừa các thương tật thứ cấp.

https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%E1%BB%A5c_h%E1%BB%93i_ch%E1%BB%A9c_n%C4%83ng